Het bleef door Covid eind december in 2020 en 2021 stil in de eeuwenoude Trinitatiskapel, maar in 2022 herstelde het Orpheus Ensemble de kerstconcerttraditie met een prachtige uitvoering in de kapel op zaterdagavond 17 december en zondagmiddag 18 december 2022. Onder de bezielende en inspirerende leiding van Caecilia Boschman werkte het Dordtse gemengde koor een indrukwekkend programma af met kerstliederen uit vele taalgebieden.
In het concert waren ook drie samenzangliederen opgenomen, waarin het koor uitdrukkelijk uitgenodigd werd om samen met de engelenkoren en de talrijk aanwezigen het naderende kerstfeest vocaal luister bij te zetten. De liedfrasen ‘Een lied moet weerklinken voor Betlehem’ en ‘Hark! The herald angels sing’ en ook ‘Daar hoorden zij d’engelen zingen hun liederen vloeiend en klaar’ werden door het ensemble ter harte genomen en inspireerden de koorleden tot vocaal vakmanschap tijdens het kersttconcert in de sfeervol versierde Trinitatiskapel.
Caecilia Boschman laveerde het koor bekwaam, uitstekend bijgestaan door het klank- en kleurrijke spel op de vleugel van Jeroen Liedorp, door de muzikale blokjes kerstliederen uit verschillende landen. Opvallend was het Latijnse blok, waarin door de hymnen ‘Et in terra pax’ en ‘Dona nobis pacem’ er onomwonden in deze keer- en beurtgezangen gesmeekt werd om vrede op aarde. Die smeekbede om vrede is actueler dan ooit nu er in Europa een verschrikkelijke oorlog woedt. De vraag om vrede werd in het ‘Duitse’ blok kerstliederen herhaald met het wonderschone ‘Verleih uns Frieden’ van Felix Mendelsohn, waarin het Orpheus Ensemble excelleerde door ragfijne zang.
In het verlengde van deze smeekbeden om vrede waren ook twee liederen opgenomen van componisten uit Oekraïne. Het ontroerende ‘Tibie Paiom’ – een kerkelijk Slavisch lied – van Dmitry Bortniansky werd door het koor klein en sereen gezongen en ook in het nieuwjaarslied ‘Shchedryk’ van Mycola Leontovych imponeerde het ensemble.
Het kerstconcert van het Orpheus Ensemble werd ook opgeluisterd, bijna opgevrolijkt, door twee intermezzo’s waarin quatre-mains gespeeld werd. Caecilia Boschman nam plaats achter de vleugel om samen met Jeroen Liedorp zes Franse kerstliederen ten gehore te brengen. Het laatste lied ‘Il est né le divin Enfant’ was een duidelijke opmaat voor de twee laatste profane liederen van het sfeervolle kerstconcert. Het Orpheus Ensemble wist een feestelijke en jubelende afsluiting te bewerkstelligen met de kerstklassiekers ‘Winter Wonderland’ en ‘Jingle Bells’, waarbij het zangplezier van het Orpheus Ensemble tijdens de sprankelende refreinen spontaan oversloeg op de enthousiaste toehoorders.
Louis Hoogendijk
================================================================
Na de comeback van het ORPHEUS ENSEMBLE tijdens het matineeconcert op 29 mei j.l., vanwege de daaraan voorafgaande coronaperiode, keken de koorleden alsmede de trouwe en overige geïnteresseerde bezoekers vol verwachting uit naar het geplande concert in Argentijnse sfeer op 9 oktober 2022 in de Wilhelminakerk.
De keuze van de eigen muziekcommissie en dirigent voor deze muziekstukken was zeer ambitieus en tegelijkertijd enorm uitdagend aangezien de Argentijnse taal geheel nieuw was voor het koor én dirigent. Met name de snelheid van de muziek en de uitspraak van de tekst brachten aanvankelijk de nodige hoofdbrekens.
Een grote en welkome opsteker was dan ook de workshop op een gehele zaterdag voorafgaand aan het concert, waarbij de meewerkende professionele Zuid-Amerikaanse begeleidingsgroep Grupo Los Criollos voor de nodige uitleg en ondersteuning zorgde.
Zodra de kaartverkoop van start ging werd hierop massaal gereageerd, hetgeen al voor de uitvoeringsdatum resulteerde in een uitverkochte Wilhelminakerk (ruim 300 toehoorders).
Het programma begon met het levendige Mi vida, mi canción van Althouse met begeleidingsgroep, waardoor onmiddellijk de juiste stemming onder het publiek werd bereikt. Daarna volgden het door ORPHEUS a capella gezongen En los surcos del amor van de Argentijnse componist Carlos Guastavino en het traditionele Tonada de la Quiaca in een arrangement van Zadoff. Ter afwisseling trad het ensemble Grupo Los Criollos op, waarbij de authentieke instrumenten en opzwepende ritmes de Argentijnse sfeer perfect weergaven. Vervolgens werden er zes emotioneel gevoelige delen uit de Suite Indianas gezongen, eveneens van Carlos Guastavino en door hem gecomponeerd in 1967, t.w. Gala del Día – Quién fuera como el jazmin – Charñarcito – Viento Norte – Al tribunal de tu pecho en Una de dos, welke werken zijn gebaseerd op gedichten van diverse auteurs. Toen was het weer de beurt aan een optreden van de Grupo, waarbij zelfs, tot enthousiasme van iedereen, een paar originele Argentijnse dansen werden uitgevoerd. Het eerste deel van het concert werd samen met de Grupo afgesloten met het wonderschone El día que me quieras (De dag dat je van me houdt) van Carlos Gardel waarbij de uit Chili afkomstige Alvaro Pinto Lyon en de baritons van ORPHEUS een zeer fraaie solo rol hadden.
Na de pauze bracht ORPHEUS allereerst het ingetogen Ave verum corpus van Esteban Tozzi ten gehore. Vervolgens kwam het bekendste werk van de Argentijnse componist Ariel Ramirez, de Misa Criolla, tot uitvoering. Deze Creoolse mis werd met enorme passie van het koor en de geweldige begeleiding door de Grupo vertolkt.
Tot slot volgde er een langdurig en welgemeend applaus van het grote publiek voor ORPHEUS, dirigent Caecilia Boschman voor haar bijzondere prestatie om dit concert ondanks de moeilijkheidsgraad tot een waar succes te maken en de begeleidingsgroep Grupo Los Criollos en ja, het kon niet uitblijven, een toegift van de Mi vida, mi canción (Mijn leven, mijn lied).
Dick Visser
================================================================
De recent benoemde voorzitter Lenie Craane begroette op 29 mei 2022 de bezoekers van het Matineeconcert in de tot de laatste plaats bezette Trinitatiskapel met de woorden “Wat fijn u allemaal weer te zien. En fijn dat ons koor hier weer mag staan.”
De laatste keer dat het Ensemble te beluisteren was, was het kerstconcert in 2019 in dezelfde kapel. Daarna gooide corona langdurig roet in het muzikale eten, maar door onder meer zoomrepetities onder de kundige en creatieve regie van dirigent Caecilia Boschman bleven de koorleden met elkaar in contact. Lenie Craane: “Helaas hebben wij in de coronaperiode ook afscheid moeten nemen van een aantal koorleden door gezondheidsredenen en ook door overlijden. Gelukkig hebben wij in de afgelopen twee jaren ook nieuwe leden weten aan te trekken.”
Het treurige afscheid van koorleden, de ongewisse coronatijd en de oorlogssituatie in Europa moeten zeker van invloed zijn geweest op de programmering van het Matineeconcert. De eerste vier liederen ademden melancholie en meditatie uit. Het ingetogen Look at the world van John Ruter riep de bezoekers op om zich elke dag te verwonderen. The last rose of Sommer naar een gedicht van sir Thomas More – prachtig getoonzet door John Stevenson – mijmerde over vriendschappen die vergaan, terwijl in The long day closes van Arthur Sullivan weemoed werd opgeroepen met wel een bijzondere opdracht om aan het einde van de dag naar het droomloze bed te gaan, waar droefheid zich ten ruste legt. Het Orpheus Ensemble rondde het eerste, nostalgische deel van het concert verstild af met Abendruhe van Wolfgang Amadeus Mozart.
De beroemde, korte eucharistische hymne Ave verum corpus van Mozart opende een reeks van vijf religieuze liederen, waarna Caecilia Boschman haar koor uitbundig liet uitbarsten in de lofzang Tollite hostias van Camille Saint-Saëns. Daarentegen raakte het koor de juiste snaar bij het Ave Maria van Edward Elgar. Ongetwijfeld waren vele aanwezigen in de Trinitatatiskapel met hun gedachten bij de verschrikkingen in Oekraïne bij het indrukwekkende Et in terra pax, een smeekbede om vrede van Mary Lynn Lightfoot. Het laatste religieuze lied was het relatief onbekende Ave verum corpus van Esteban Tozzi, dat poëtisch klonk.
Vervolgens was het de hoogste tijd voor het Orpheus Ensemble om een heerlijk voorschot te nemen op het concert ‘Música de Argentina’ op 9 oktober door drie feestelijke werken van de Argentijnse componist Carlos Guastavino te programmeren. Vooral in Gala del dia excelleerden pianist Jeroen Liedorp en het koor. Daarna nam ook Caecilia Boschman achter de vleugel plaats om samen met Liedorp een pakkend intermezzo te verzorgen door de bruisende Spaanse dansen opus 12 no 1, 2 en 5 van Moritz Moszkowski met schwung ten gehore te brengen. Het magnifieke concert werd afgesloten met opnieuw een compositie van Carlos Guastavino. In En los surcos del amor domineerden de liefde en ook de jaloezie, terwijl in het slotlied Mi Vida, Mi Canción van Jay Althouse een prachtige ode gebracht werd aan het leven en het lied.
De enthousiaste toehoorders beloonden het Orpheus Ensemble, Caecilia Boschman en Jeroen Liedorp terecht met een ovationeel applaus.
Louis Hoogendijk
================================================================
In haar welkomstwoord beloofde Bernetta Harting, voorzitter van het Orpheus Ensemble, de toehoorders in de sfeervol versierde Trinitatiskapel dat het traditionele kerstconcert van haar koor een meer dan redelijk alternatief voor de door storm afgelaste kerstmarkt in Dordrecht zou zijn. Deze belofte loste het Orpheus Ensemble op zaterdagavond 21 december en zondagmiddag 22 december 2019 -beide concerten waren uitverkocht- met vocale verve in met het ten gehore brengen van werken van een drietal beroemde componisten -Mendelssohn, Liszt en Fauré -, maar ook door het begeesterde gehoor mee te nemen aan de ‘meester’ hand van Caecilia Boschman op een muzikale ontdekkingstocht, waarbij liefst tien minder bekende toondichters het kerstconcert een opvallende muzikale gloed gaven.
Mocht je bij een kerstconcert van Orpheus instrumentale begeleiding en ondersteuning van een orgel en violen verwachten, dan was de grootste verrassing zeker het optreden van het Koper Kwartet Brasso. De trompettisten Olga Warffemius en Edward de Bode, hoornist Martin Braber en trombonist Erno Brouwer toonden muzikaal vakmanschap en durf door vele koperkleuren te ontvouwen. Het kwartet hypnotiseerde in het samenspel met pianist Jeroen Liedorp. Dat leverde in de begeleiding van de samenzang een prachtig contrast met de warme klank van de vleugel op. Voor ‘Stille Nacht’ van Franz Gruber had Caecilia Boschman gekozen voor slechts de begeleiding van het koperkwartet en dat leverde een gloedvolle, intieme en unieke uitvoering op. In het programma waren er drie soli voor het koper opgenomen. In ‘Sonata Pian’ forte’ van Giovanni Gabrieli, de vroegst bekende muziek dat vraagt om koperblazers, flonkerde het koper robuust, terwijl in het bij koperblazers zeer geliefde ‘Fantasie in Echo’ het Kwartet Brasso uitblonk in voorbeeldig teamwerk. In de laatste solo slaagde het kwartet erin om ‘Rudolph the Red-Nosed Reindeer’ swingend en humoristisch te laten schallen en schitteren.
In de eerste samenzang van het kerstconcert ‘Wij komen tezamen’ beloofde het Orpheus Ensemble dat een lied moet weerklinken. Dat loste het koor glanzend in met het aaneenrijgen van een aantal onbekende maar prachtige, vocale pareltjes en welluidende kerstklassiekers. Voor een meeslepende uitvoering is zeker spontaniteit vereist en moet de liederentekst soms kolken op de stuwkracht van de muziek. Caecilia Boschman heeft de kwaliteit om haar koor naar dat hoge niveau te tillen. In het gedragen smeekgebed “Verleih’ uns Frieden” van Felix Mendelssohn was de invloed van Bach hoorbaar en de synergie tussen koor en piano voelbaar, terwijl Orpheus ‘Weihnacht’ van Ernst Heuser fragiel maar bovenal sereen liet klinken. Het ‘Christus ist geboren’ van Franz Liszt, de grootste pianovirtuoos aller tijden, met een hoofdrol voor de tenoren en bassen, ontrolde zich als een muzikaal gedicht en ‘Fum, fum, fum’, een vrolijk Catalaans volksliedje – in een mooi arrangement van Caecilia Boschman- klonk uitdagend en fris.
Uiteraard had Orpheus in het programma plaats ingeruimd voor een drietal Franse kerstliedjes. In het eerste miniatuurtje presenteert zich de aartsengel fluisterzacht in ‘Je suis l’archange de Dieu’; in het tweede pareltje ‘Le triste état de cette pauvre étable’ laat Orpheus de toehoorders kennismaken met de schamele stal in Bethlehem. Het drieluik wordt afgesloten met ‘Courons à la fête’, een feestelijke uitnodiging om allen naar het geboortefeest te komen.
Eén van de hoogtepunten van het kerstconcert was ongetwijfeld het prachtige ‘Cantique de Jean Racine’, een compositie van Gabriel Fauré die tot de grootste klassieke stukken behoort. Orpheus bracht met deze ‘goddelijke’ compositie intense ontroering teweeg, die nog versterkt werd door de wonderschone pianobegeleiding van Jeroen Liedorp. Hij onderscheidde zich opnieuw met indrukwekkend pianospel bij het ‘Ave Maria’ van Giulio Caccini, waarin iedere gezongen zin ingelijst kon worden door de vocale verstilling en diepgang. Orpheus sloot het concert voor de pauze af met een flonkerend ‘Transeamus’, een traditioneel Latijns kerstlied.
Het Koper Kwartet Brasso versterkte met krachtig trompetgeschal de oprechte vreugde in de lofzang van de engelen in ‘Hark! What mean those holy voices’ van Arthur Sullivan, waarbij de oproep tot blijdschap in ‘Gallery Carol’ naadloos aansloot. Het Orpheus Ensemble zorgde er in ‘Blow, blow thy winter wind’ – naar een gedicht van William Shakespeare – inderdaad voor dat er een weldadige winterbries door de gewelven van de Trinitatiskapel blies. In de ontroerende kerstklassieker ‘O Holy Night’ van Adolphe Adams liet het koor met kracht de sterren in de heilige nacht stralen, waarna Caecilia Boschman haar koor en de begeleiding in het slotnummer ‘Rejoice in the Lord’ van George Rathbone liet uitbarsten in oprechte en uitbundige vreugde. Het Orpheus Ensemble beloonde daarna de staande ovatie van de toehoorders met een toegift. De oproep van het koor in ‘Transeamus’ om allen naar Bethlehem te gaan, was een waardige afsluiting van een verrassend en wonderschoon kerstconcert.
Louis Hoogendijk
================================================================
De ziel van Venetië en de geest van Giuseppe Verdi waarden op zondag 6 oktober 2019 rond in de Wilhelminakerk in Dordrecht tijdens de indrukwekkende concertante uitvoering van Attila, een vroege opera van de grootste Italiaanse componist uit de negentiende eeuw, door het Orpheus Ensemble, solisten en begeleidende musici.
De première van de opera – op een libretto van Francisco Maria Piave en Temistocle Solera en gebaseerd op het toneelstuk ‘Attila, koning der Hunnen’ van de Pruisische dichter en priester Zacharias Werner – vond plaats in een van de beroemdste theaters in Europa, het Gran Theatro La Fenice in Venetië in 1846. ‘Attila’ was één van de tien opera’s van Verdi met een politieke strekking. Hij was in de negentiende eeuw met deze opera’s uitzonderlijk populair bij de voorstanders van de Risorgimento, het streven om alle niet-Italiaanse overheersers te verdrijven om daarna één nationale Italiaanse staat te stichten.
Bernetta Harting, de voorzitter van het Orpheus Ensemble, had de toehoorders in de uitstekend gevulde Wilhelminakerk in haar welkomstwoord reeds een strijdbare middag gewenst en Giuseppe Verdi loste aan de hand van zijn librettisten die genoemde strijd op alle denkbare fronten in. De ingrediënten, die een opera zo meeslepend maken, kwamen in ’Attila’ voorbij: geweld, verraad, opoffering, samenzwering, moed, macht, liefde, ontrouw en natuurlijk de onherroepelijke dood.
De opera Attila vertelt het verhaal van de meedogenloze koning van de Hunnen, die tijdens een veroveringstocht door Europa in het jaar 452 Italië binnenvalt. Ezio, een Romeinse generaal, is vast besloten om de wrede Attila te stoppen. Hij biedt hem het Romeinse Rijk aan in ruil voor de vrijheid van zijn Italië. Attila wil niet onderhandelen en besluit Rome aan te vallen. Een angstige droom, die weinig goeds voorspelt voor Attila en een confrontatie daarna met de Bisschop van Rome doen hem besluiten van dat plan af te zien. Ezio beraamt een moordaanslag op Attila en zoekt daarvoor samenwerking met Foresto, ridder van Aquileia, wiens geliefde Odabella tot de slaven van Attila behoort. Attila is zo onder de indruk van haar moed en schoonheid, dat hij haar als gunst zijn zwaard als geschenk aanbiedt. Ook Odabella wil maar één ding: de dood van Attila, door wiens zwaard haar vader vermoord werd. Zij gaat zelfs zo ver dat zij toestemt in een huwelijk met Attila. Tijdens het huwelijksfeest voorkomt zij nog een gifbekermoord op de tiran en als zij vervolgens- evenals Ezio en Foresto – door Attila als verrader ontmaskerd wordt, doodt zij de moordenaar van haar vader met zijn eigen zwaard.
Giuseppe Verdi is een muzikaal genie. Ook in ’Attila’ weet hij melodieën te vinden die bij het uitzonderlijk enthousiaste publiek in de Wilhelminakerk meteen beklijven. Verdi componeerde muziek voor een symfonieorkest. Caecilia Boschman, die voor de begeleiding van koor en solisten ‘slechts’ de beschikking had over een pianist en vijf blazers, arrangeerde de pianopartij voor een excellente Jeroen Liedorp aan de vleugel en schreef de blazerspartijen voor het gelouterde Blaaskwintet Hi-Five.
Caecilia Boschman blonk uit in een lenige en levende muzikale leiding met oog en oor voor solisten, musici en koor. Zij kan de partituren als geen ander doorgronden. In de finales van de drie actes wist zij solisten, koor en muzikale begeleiding tot een indrukwekkend harmonisch geheel te versmelten. Bas-bariton Nanco de Vries liet Attila niet slechts als de monsterlijke veroveraar uit de wereldgeschiedenis zien, maar vooral als een ambitieuze koning gekweld door twijfels. Wat een prachtige, doorleefde Odabella zette sopraan Bauwien van der Meer neer. Zij toonde een heldhaftige vastberadenheid en glorieerde met gedurfde vocale sprongen en uitbarstingen. Naast haar overtuigden eveneens Edwin van Gelder als de jaloerse en bovenal verliefde Foresto en Erik Stevens als de op wraak beluste Romeinse generaal Ezio.
De koorleden van het Orpheus Ensemble konden zich vocaal uitleven in de kapiteins, soldaten, slaven, koningen, priesteressen, inwoners van Aquileia en Rome, die Verdi in dit historisch fresco ten tonele voert. De mythologische Orpheus betoverde met zijn zang de geesten in de onderwereld. Het Orpheus Ensemble flonkerde met imponerende koorzang in de Wilhelminakerk.
Een noviteit voor de concertante opera uitvoeringen van het Orpheus Ensemble waren de boventitelingen geprojecteerd boven het functionele decor – een knap werkstuk van Ad van Klaveren – die beslist een meerwaarde betekenden.
Het is toch jammer dat ‘Attila’ maar een keer wordt opgevoerd. Deze indrukwekkende productie verdient meerdere podia. Misschien is het een suggestie om in analogie van de Nederlandse Reisopera het Orpheus Ensemble in de toekomst het predicaat Dordtse Reisopera mee te geven.
Louis Hoogendijk
================================================================
CONCERTO DELL’ OPERA: EEN WELDADIGE, MUZIKALE LENTEBRIES
De bezoekers van het voorjaarsconcert van het Orpheus Ensemble, mogen de Camerata– edelen, intellectuelen en muzikanten uit Florence – nog altijd dankbaar zijn dat zij in 1590 de koorzang bij muziekvoorstellingen introduceerden, zodat in 1600 de eerste Italiaanse opera het licht zag. Meer dan vierhonderd jaar later – op zondag 26 mei 2019 – konden de concertgangers in de ‘uitverkochte’ eeuwenoude Trinitatiskapel in Dordrecht zich daardoor mee laten voeren door een weldadige, muzikale lentebries van opera-highlights tijdens het Concerto dell’ Opera.
Opnieuw loste het Orpheus Ensemble onder de bezielende leiding van Caecilia Boschman de hoge verwachtingen in, opgeroepen door het met sterren besprenkelde kerstconcert. Aan de hand van Boschman liet Orpheus prachtige operafragmenten horen van zes beroemde componisten: vooral lofzangen op de verrukkingen van het aardse leven en wereldse liefde. Zij troffen in Jeroen Liedorp de ideale begeleider, die achter zijn vleugel de noten intens en klankrijk liet opbloeien.
Het concert werd geopend met het uitbundige koor van landarbeiders ‘Bel conforto al mietitore’ uit ‘L’elisir d’amore’ van Gaetano Donizetti, terwijl in ‘Che vuoi dire codesta suonata’ de dorpelingen in hun honger naar schoonheid en rijkdom zich vergapen aan de gouden koets van dokter Dulcamara, een kwakzalver die de eenvoudige boerenjongen bedriegt met een toverdrank, die bij inname hem de mooie, rijke boerin Adina moet opleveren. Orpheus bracht daarna van de Franse componist Jacques Offenbach twee fragmenten uit ‘La Périchole’ ten gehore, waarin twee verarmde Peruaanse straatzangers en een wellustige onderkoning, die La Périchole tot zijn minnares wil maken, de hoofdrollen vertolken. In ‘C’est lui, c’est notre vice-Roi’ ontmaskert het volk op fluisterzachte toon de onderkoning die incognito wil blijven, terwijl Orpheus op de verjaardag van de onderkoning in ‘Choeur de fête’ de dorpelingen in een feestgezang liet uitbarsten terwijl de gratis drank rijkelijk vloeide. Uit ‘Carmen’ van Georges Bizet, een opera met een mythische status, staan jonge, verliefde mannen op een plein in Sevilla bij een sigarenfabriek te lonken naar de meisjes, waaronder Carmen, die naar buiten komen tijdens een werkpauze. In ‘Voyez-les!’ maakte Orpheus de hartstocht van de jongemannen voelbaar.
Caecilia Boschman bewees naast haar capaciteiten als koorleider ook verbaal uit het goede hout gesneden te zijn. Zij introduceerde met speels gemak, soms met een knipoog, de operafragmenten. Caecilia Boschman bleef bij de toelichting op de vier hoogtepunten uit ‘Attila’ van Giuseppe Verdi wat langer bij deze opera stilstaan. Immers op 6 oktober voert Orpheus in de Wilhelminakerk in Dordrecht met medewerking van vier solisten, het Hi-Five-blaaskwintet en pianist Jeroen Liedorp ‘Attila’ uit. De opera begint met een overweldigend triomfkoor van de soldaten van Attila ‘Viva il re della foresta’, nadat zij de stad Aquileia op de Italianen hebben veroverd. Daarna namen de bassen van Orpheus de rol van Attila over, wanneer de koning der Hunnen in ‘No! Non è sogno’ in een nare droom te horen krijgt om Rome niet aan te vallen, terwijl later door de komst van de paus zijn nachtmerrie werkelijkheid wordt. Na een wapenstilstand zingen priesteressen tijdens het feestmaal ‘ Chi dona luce al cor’, waarin optimisme de boventoon voert. Het koor riep tenslotte de dappere Attila met kracht op in ‘Oh miei prodi!’ om wraak te nemen op de verraders die hem willen doden.
Tijdens het bij tijden kommervolle leven van Guiseppe Verdi was zijn opera Nabucco reeds een groot succes. De Joden zijn weggevoerd naar Babylon door koning Nabucco en veroordeeld tot dwangarbeid en zij hunkeren in ‘Coro di schiavi ebrei’ vol verlangen naar hun vaderland. Orpheus gaf het beroemde Slavenkoor tonen van heimwee en hoop mee. In het tweede deel van het concertprogramma zorgde ‘Gli aranci olezzano’ uit het jeugdwerk ‘Cavalleria rusticana’ van Pietro Mascagni voor muzikale kippenvelmomenten. De verrukkelijke geur van sinaasappelen op een prachtige paasmorgen – indrukwekkend door het koor vocaal verklankt – bleef nog lang in de kapelgewelven hangen: een ‘summa cum laude’ vertolking! Daarna namen Caecilia Boschman en Jeroen Liedorp plaats achter de vleugel voor een ingetogen, prachtige pianovertolking van het beroemde ‘Intermezzo’, dat veel bijval oogstte.
Het openingskoor ‘Vérone vit jadis’ uit Roméo en Juliette van de Franse componist Charles Gounod, gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Shakespeare, vertelt het tragische verhaal van de twee geliefden uit twee rivaliserende, vijandige families. Orpheus bracht de spanning tussen de families uit Verona en de tot mislukken gedoemde liefde van Romeo en Juliette perfect aan de oppervlakte. Van noodlot is nog geen sprake in ‘L’heure s’envole’, wanneer er uitbundig gezongen wordt tijdens een gemaskerd bal.
Het voorjaarsconcert werd met een echt feestje afgesloten. In ‘I vespri Siciliani’ van Guiseppe Verdi zijn alle bruiloftsgasten gearriveerd en kan het huwelijksfeest beginnen. Deze opera, die gebaseerd is op een historische gebeurtenis, werd door Verdi gecomponeerd ter ere van de Wereldtentoonstelling in 1867 in Parijs. Orpheus bracht de Trinitatiskapel in bruiloftssfeer met deze regelrechte ode aan de liefde.
Concerto dell’ Opera was een muzikaal lentefeest op deze van opera-highlights doordrenkte middag, maar vooral een absoluut hoogtepunt voor het Orpheus Ensemble.
Louis Hoogendijk
Reactie van een bezoeker:
Het Orpheus Ensemble straalde zaterdagavond 22 december als nooit tevoren tijdens het kerstconcert in de eeuwenoude Trinitatiskapel aan de Vrieseweg in Dordrecht. Het traditionele eindejaarsconcert had het thema ‘Christmas around the world’ meegekregen. Onder de bezielende leiding van Caecilia Boschman voerde het Dordtse koor de enthousiaste toehoorders muzikaal van Rusland naar de Verenigde Staten en van de Balkan naar Catalonië, terwijl ook Duitsland, Oostenrijk en Frankrijk niet vergeten werden.
Caecilia Boschman voorzag de daverende Catalaanse kerstouverture ‘Fum, fum, fum’ van een origineel arrangement, waarna het verstilde, bijna meditatieve ‘L’Adieu des Bergers’ uit het oratorium ‘L’Enfance du Christ’ van Hector Berlioz klonk. Het ensemble maakte met ‘The Snow’ van Edward Elgar de sneeuw bijna voelbaar. De Britse componist toverde met dit licht-romantische miniatuurtje muzikale sneeuwvlokjes uit de gewelven van de kapel. Het Orpheus Ensemble neemt graag werken van Morten Lauridsen op het repertoire. Ook nu ontbrak de Amerikaanse hoogleraar compositie niet. Het koor liet met zijn ‘Sure on this shining Night’ inderdaad prachtig licht in de duisternis schijnen.
Caecilia Boschman smoort haar koor niet in controledwang, maar zij nodigt vooral met heldere arabesken de koorleden uit. Die vocale uitnodiging werd door het Orpheus Ensemble met vreugde en bravoure aangenomen in het ‘For unto us a child is born’ uit ‘Messiah’ van Georg Friedrich Händel. Pianist Jeroen Liedorp sloot dit beroemde deel van het oratorium op klankrijke wijze aan de vleugel af. Liedorp moest trouwens voor de samenzang van kerstliederen enkele herstelhandelingen aan het Wolfferts-orgel uit 1779 plegen door enige ‘dissonante’ registers uit te schakelen.
Het Orpheus Ensemble zette een mooi vocaal uitroepteken achter het ‘Panis Angelicus’, de beroemde voorlaatste strofe uit de hymne ‘Sacres Solemniis’ van César Franck, terwijl ‘Transeamus’ iedere kerstconcertganger met klem uitnodigde direct naar Betlehem te gaan. De sopraan Jenny Haisma en het koor gaven in harmonische beurtzang beide werken vocale gloed. Het Orpheus Ensemble had vier werken van Josef Rheinberger geprogrammeerd. De productieve Duitse componist, duidelijk beïnvloed door Bach, liet zijn vrouw Franziska von Hoffnaass tekenen voor de teksten bij zijn muziek. Na ‘Puer natus in Bethlehem’ volgden drie delen uit de kerstcantate ‘Der Stern von Bethlehem’ met een excellerende Jenny Haisma. De sopraan schitterde ook in ‘Maria Wiegenlied’ van Max Reger, waarin zij met een heldere dictie, maar vooral
betoverend en teder het Kindje in slaap zong. Het Slavische kerstlied ‘Nova Radost’ bracht inderdaad nieuwe vreugde bij de toehoorders, maar het klankvolle, ingetogen Russische avondgebed ‘Tibie paiom’ van Dmytro Bortnianski bracht echt kippenvel teweeg en was zeker een van de
hoogtepunten van het kerstconcert.
Natuurlijk mocht ‘Stille Nacht’ van Grüber in de tot de laatste plaats bezette Trinitatiskapel niet ontbreken. Caecilia Boschman nam de tenoren en bassen van haar koor inspirerend aan de hand voor een magnifieke, ingetogen, fluisterzachte a capella versie van deze wondermooie kerstklassieker. Daarna volgde nog ‘Believe’, een fraai pareltje uit de animatiefilm ‘The Polar Express’. Het concert werd uitbundig besloten met ‘Shout! Sing Halleluja!’, een deel uit de kerstcantate ‘The Silence and the Sound’ van de Amerikaanse Heather Sorenson, waarin het
Orpheus Ensemble met dirigent Caecilia Boschman, sopraan Jenny Haisma en pianist Jeroen Liedorp elkaar vonden in een luisterrijk en feestelijk slotakkoord.
Louis Hoogendijk
Dit concert werd ook op zondagmiddag 23 december met evenveel succes gezongen.
Enkele reacties van bezoekers:
================================================================
dat was het thema van het concert op 3 juni van dit jaar.
Gekozen werd dit keer voor een zomerconcert en dat betekende voor het koor een beduidend kortere studietijd.
De Muziekcommissie had alles uit de kast gehaald om een zeer gevarieerd programma samen te stellen met werken van Jenkins, Lauridsen, Rutter en Coulais.
Vooral het zangtechnisch lastige Te Deum van Jenkins zorgde aanvankelijk voor de nodige hoofdbrekens. Maar dankzij de gedrevenheid en het enthousiasme van onze dirigent Caecilia, die tevens voor het benodigde oefenmateriaal zorgde, was er spoedig vertrouwen in een goed resultaat.
De begeleiding door het blaaskwintet Hi-Five en Jeroen Liedorp op de vleugel zorgde voor een prima sfeer en dito waardering van het talrijke publiek. Hi-Five verzorgde tevens enkele muzikale intermezzo’s.
Na afloop van het concert konden alle medewerkenden dan ook een flink aantal lof-uitingen over de hoge kwaliteit van de koorzang en begeleiding in ontvangst nemen.
Enkele reacties uit het publiek:
“Ondanks het schitterende weer was de opkomst voor het concert geweldig te noemen. Ik heb genoten van alle koorwerken die fantastisch werden uitgevoerd, Lauridsen was een ontdekking voor mij en ik kijk uit naar het volgende concert.”
“Net terug van een concert van het Orpheus Ensemble in Dordrecht. Wat hebben ze PRACHTIG gezongen en wat een mooie muziek. We hebben genoten. Bedankt!!”
================================================================
Op bovengenoemde data werden respectievelijk de Trinitatiskapel, de Open Hof en de toneelzaal van Wooncentrum De Merwelanden met een passende aankleding in kerstsfeer gebracht.
Gezien het succes van vorig jaar behoefden de Muziekcommissie en dirigent niet lang na te denken om aan het tienerkoor LOUD te vragen wederom een bijdrage aan de concerten te geven, waarop zonder aarzeling met een volmondig ‘ja’ door de jeugdige dames werd gereageerd.
Het muziekprogramma was weer met zorg samengesteld en bestond uit de werken Verleih’ uns Frieden van Mendelssohn, Ave Maria van Elgar, Blow thou winter wind van Rutter, Believe van Ballard, God shall wipe away all tears van Jenkins, Rejoice in the Lord alway van Rathbone en natuurlijk het onvermijdelijke I’m dreaming of a white Christmas van Irving Berlin.
Daarnaast werd een selectie uit The Silence and the sound van Heather Sorenson uitgevoerd. Het tienerkoor LOUD zong een aantal werken samen met het Orpheus Ensemble maar zong daarnaast in eigen bezetting de (kerst)sterren van de hemel in de muziekstukken Magic van Coldplay en a capella When I was your man van Bruno Mars.
Beide koren werden fantastisch begeleid op vleugel en orgel door de enthousiaste Olga Malkina.
Vanzelfsprekend konden de bezoekers zich in de goed gevulde zalen eveneens van hun beste zijde laten horen tijdens de samenzang, waarbij dirigent Caecilia Boschman stralend muzikale leiding gaf aan zowel de koren als de toehoorders.
================================================================
Omdat de Muziekcommissie en dirigent van ons koor wel eens “iets anders” wilden werd het idee opgevat om aan de jaarlijkse concerten een thema toe te voegen.
Dit keer was het thema “wijn” en alles wat daarbij denkbaar is. Daarom werd gekozen voor vrolijke opera-melodieën, gecombineerd met een feestelijke wijnproeverij. Alleen al bij die gedachte kregen de meeste koorleden de nodige dorst, maar gelukkig waren zij allen 18+!
Met de medewerking van een drietal zeer ervaren solisten, sopraan Esther Putter, tenor Leon van Liere en bariton Frank Dolphin Wong, werden voor de pauze passende werken uitgevoerd uit de Cavalleria rusticana van Mascagni, La Périchole van Offenbach, Carmen van Bizet, Roméo et Juliette van Gounod, I Vespri Siciliani en La Traviata van Verdi. Na de ruime pauze, waarin het grote aantal bezoekers in de Wilhelminakerk zich de zeer zorgvuldig door het Dordtse Wijnhuis no. 167 uitgekozen wijnen kon laten smaken, werd het concert vervolgd met talrijke delen uit de komische opera l’Elisir d’amore van Donizetti.
De koorleden inclusief de kerk waren op passende wijze in Italiaanse sfeer uitgedost en de solisten wisten zich ook uitermate vermakelijk in hun rollen in te leven.
Koor en solisten werden op uitmuntende wijze op de vleugel begeleid door Jeroen Liedorp. Vanzelfsprekend trok dirigent Caecilia Boschman daarbij weer enthousiast en vakkundig aan de spreekwoordelijke touwtjes.
Na afloop was er wederom ruime belangstelling voor de aangeboden wijnen hetgeen de nodige bestellingen bij het wijnhuis opleverde.
Alle medewerkenden kregen een ovationeel applaus. (foto Martin Liefrink)
================================================================
December is de maand waarin wij aan het eind van het jaar met elkaar in kerstsfeer proberen te komen. Hieraan dragen de vele kerstconcerten in het hele land bij. Zo ook in Dordrecht, alwaar het Orpheus Ensemble wederom drie bijzondere concerten ten gehore bracht. Naast de vertrouwde Trinitatiskapel op zaterdagavond werd voor de zondagmiddag uitgeweken naar de Open Hof in Sterrenburg. Uiteraard werden de bewoners van De Merwelanden niet overgeslagen.
Gezien de trend voor de komende jaren om meer jongeren van alle leeftijden bij de koorzang te betrekken gingen wij op zoek. Tot onze vreugde slaagden wij erin om na een intensieve zoektocht met het tienerkoor LOUD in contact te komen. Deze pittige meidengroep zag dit ook als een enorme uitdaging en het klikte meteen. Het werd een uiterst geslaagde samenwerking die zeker voor herhaling vatbaar is.
Naast een zeer uiteenlopend repertoire in o.a. de Franse en Engelse taal, waaronder ook enkele fraaie werken uit The Silence and the Sound van de componiste Heather Sorensen, waarbij door LOUD werd geassisteerd, zongen deze jonge dames ook afzonderlijk enkele swingende songs, zoals Rockin’ around the Christmas Tree van Johnny Marks en Santa Baby van Joan Javits & Philip Springer. Dit werkte aanstekelijk op het talrijke publiek dat hierdoor eveneens in beweging kwam. Daarnaast was er als vanouds voldoende ruimte voor samenzang.
De concerten werden weer vakkundig geleid door onze dirigent Caecilia Boschman en de muzikale begeleiding op vleugel en orgel werd dit jaar verzorgd door Hans van der Toorn.
Tot slot deed de kerstman na afloop de toehoorders op passende wijze uitgeleide.
(Foto: De ‘rollende fotograaf’ John van der Laan)
================================================================
Eindelijk was het zover. Na negen maanden keihard studeren was de grote dag aangebroken. De Petite Messe Solennelle van Rossini bleek zangtechnisch een flinke kluif voor het koor. In een redelijk gevulde Wilhelminakerk werd het koor bij de opkomst al met een spontaan applaus begroet.
Na een kort welkomstwoord door de nieuwe voorzitter Bernetta Harting nam het concert een aanvang en leidde dirigent Caecilia het koor met niet-aflatend enthousiasme door dit prachtige werk, waarbij de afwisseling van onstuimigheid en verstilde intensiteit een kenmerk is. Het wordt dan ook als het mooiste werk van Rossini beschouwd dat hij in zijn latere jaren schreef en voor het eerst in 1864 werd uitgevoerd. De vier professionele solisten Jenny Haisma (sopraan), Astrid Krause (alt-mezzo), Leon van Liere (tenor) en Joep van Geffen (bas) leverden een schitterende bijdrage aan deze uitvoering. De muzikale begeleiding werd verzorgd door Jeroen Liedorp op vleugel en Dirk Luijmes op harmonium, hetgeen in de compositie ook zo bedoeld was. Beide musici lieten zich van hun allerbeste kant horen, waarbij de bijzondere klanken uit het zeer oude Franse drukwindharmonium opmerkelijk waren. De algehele leiding was in handen van dirigent Caecilia Boschman die met haar vakkundige leiding zorgde voor een sfeervolle en passende atmosfeer. Aan het slot toonde het aanwezige publiek met een groots applaus en diverse loftuitingen haar waardering voor de geleverde prestatie.
Alle uitvoerenden hadden beslist een groter aantal toehoorders verdiend.
Een gedeeltelijke opname van dit concert vindt u op deze site onder Multimedia/Video.
(Staande ovatie en bloemen. Foto Martin Liefrink)
================================================================
In maart 2016 ontving het Orpheus Ensemble een uitnodiging van de Stichting Bijzondere Concerten om een bijdrage te leveren aan het Herdenkingsconcert op 4 mei, dat zou worden uitgevoerd in de Wilhelminakerk te Dordrecht.
De voorkeur voor het muzikale programma werd daarbij gegeven aan delen van de vredesmis The Armed Man (A Mass For Peace) van de Welshe componist Karl Jenkins. Omdat Orpheus dit favoriete werk sedert 2008 reeds een aantal keren volledig had uitgevoerd, werd door het koor en dirigent Caecilia Boschman onmiddellijk positief gereageerd.
Na de gebruikelijk twee minuten stilte werd de kerk om 20.15 uur geopend voor het publiek. Ter inleiding speelde Olga Malkina op de vleugel, waarna het openingswoord werd gesproken door mevrouw Bertie Rodrigues, secretaris van genoemde stichting. Daarop volgde een indrukwekkende herdenkingstoespraak door burgemeester Arnold Brok. De heer Arij Boogerman memoreerde tot slot een welkome onverwachte donatie aan de Stichting Stolpersteine, waarvan hij de voorzitter is.
Het muzikale programma begon met het uiterst fraaie werk Spiegel im Spiegel van Arvo Pärt, uitgevoerd door Caecilia Boschman op vleugel en Karin Dolman op altviool. Daarna werden door het koor negen delen uit de vredesmis gezongen, waarbij sopraan Marjoleine Schaap optrad als soliste. Pianiste Olga en violiste Karin zorgden voor de begeleiding, dit alles onder enthousiaste leiding van onze dirigent Caecilia Boschman.
Ter afsluiting werd door alle aanwezigen (ruim 300 bezoekers) het Wilhelmus gezongen, waarbij Olga majestueus begeleidde op het orgel.
(foto Martin Liefrink: koor tijdens inzingen)
Een videoregistratie kunt u zien op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=iOZgqL-0Pz0
================================================================
Bijna traditiegetrouw werden er drie kerstconcerten verzorgd, t.w. het eerste in het Woon- en Zorgcentrum De Merwelanden en vervolgens twee in de Trinitatiskapel te Dordrecht.
De bewoners van De Merwelanden waren in groten getale (ca. 125 personen) op de voor hen door het huis georganiseerde avond afgekomen. Samen met het koor werd er uit volle borst meegezongen met de bekende Nederlandse kerstliederen en het koor bracht verder een aantal bijzondere werken ten gehore, waaronder enkele Baskische liederen en enkele delen uit The Holy Child van Parker. Men werd in de pauze door de catering van het huis goed verzorgd met een hapje en een drankje. Het was al weer voor de 24e keer dat het Orpheus Ensemble hier een bijdrage mocht leveren aan deze sfeervolle bijeenkomst om met elkaar alvast in kerststemming te komen.
De uitbreiding met een tweede concert in de Trinitatiskapel op de zondagmiddag, hetgeen in 2014 als proef werd ondernomen, gezien de enorme belangstelling voor de zaterdagavond, werd ook nu voortgezet en bleek wederom een gouden greep.
Met een massaal toegestroomd publiek van resp. 110 en 130 bezoekers vulde het Orpheus Ensemble de uiterst sfeervolle en versierde kapel met fraaie koorklanken, waarbij de vele toehoorders ook nu enthousiast meezongen. Vanwege het 100-jarig bestaan van het koor werd besloten de concerten een extra feestelijk tintje te geven. De jonge en met een mooie stem begaafde sopraan Linde Schinkel en de bekwame pianist/organist Wouter van Belle droegen hiertoe hun steentje bij.
Ondanks de milde winter zonder sneeuw werd iedereen op beide dagen in de kapel aan het slot verrast met een bezoekje van de kerstman en -vrouw, die voor alle bezoekers en koorleden een presentje hadden meegenomen.
Een groot compliment voor onze charmante en gedreven nieuwe dirigent Caecilia Boschman voor het welslagen van de concerten is hierbij zeker op zijn plaats.
================================================================
Op 4 oktober 2015 vierde het op 4 september 1915 opgericht Orpheus Ensemble haar 100-jarig zangjubileum.
Zowel het koor, dirigent Ago Verdonschot, als onze repetitor hadden zich vanaf begin 2015 terdege en enthousiast voorbereid op dit bijzondere concert, waarbij niet alleen hoogtepunten uit die lange zangperiode, maar ook de komische éénakteropera “Trial by Jury” van Gilbert & Sullivan ten gehore werden gebracht.
Het publiek was massaal toegestroomd naar het BeneVia Muziekcentrum en de zaal was dan ook volledig uitverkocht.
Nadat voor de pauze zoals gezegd enkele klassieke oratorium- en bekende operawerken werden gezongen, werden vervolgens zowel de zaal als het gehele koor, inclusief de vijf aangezochte solisten “omgebouwd” tot een heuse rechtbankenscenering.
Een dertien man sterke selectie uit het van TV-bekende L’Orchestra Particolare verzorgde de muzikale begeleiding, daarbij vakkundig bijgestaan door de vaste begeleidster van het koor Caecilia Boschman op vleugel. De solisten Wilma Bierens, Job Hubatka, Pascal Pittie, Robert Brouwer en Andreas Goetze hadden zich uitstekend voor hun rol tijdens de rechtszitting ingeleefd.
Voorafgaand aan het concert werd door de voorzitter, de heer Anton Willemse, aan de aanwezige Dordtse wethouder, de heer Piet Sleeking, en aan de tweede sopraan van het koor met het langste lidmaatschap (58 jaar), mevrouw Loes Mackay-Lengton, die tevens een nakomeling is van één van de oprichters van het gemengd koor, een speciaal voor deze jubileumviering samengesteld prachtig herinneringsboek over de geschiedenis van het koor overhandigd. De teksten hierin werden verzorgd door koorlid Bernetta Harting en de vormgeving was in handen van haar partner, grafisch ontwerper Erik van Wel.
================================================================
De Activiteitencommissie van het Orpheus Ensemble had, behalve het uitstapje op 8 april 2015 naar Brugge, nog meer ijzers in het vuur ter viering van het 100-jarig jubileum.
Op zaterdag 17 oktober 2015 werd een bezoek aan het Pathé Theater in Breda georganiseerd, waarbij de koorleden met meegereisde partners konden genieten van een live-voorstelling van Verdi’s opera Otello, rechtstreeks uitgezonden vanuit de Metropolean Opera in New York. Gezeten op VIP-plaatsen en in de zaal en foyer volledig verzorgd door de catering van het theater liet men zich dit fantastische spektakel uitstekend welgevallen.
================================================================
Onder de titel “Woorden van Verandering” zong het Orpheus Ensemble in een goed gevulde zaal van het Muziekcentrum BeneVia enkele zeer bekende werken, nl. Die Sieben Worte Jesu am Kreuz van componist César Franck en Die erste Walpurgisnacht van Felix Mendelssohn. Voor dit concert waren een drietal bekwame solisten aangetrokken, t.w. mezzosopraan Mélanie Brilman, met haar prachtige warme timbre, de tenor Peter-Paul Houtmortels en de bariton Arash Roozbehi. Gedrieën zorgden zij voor een voortreffelijke en qua stem passende bijdrage aan deze uitvoering. Tot verrassing van het publiek vertolkte tevens koordirigent Ago samen met Peter-Paul de soli in het tweede woord van Franck. Bijzonder was de uitvoering door het koor van het in Nederland onbekende en oorspronkelijk Ierse werk Beltane (A Branch of May) van de in Canada geboren componist Mark Sirett. De tekst van Beltane bevat enkele traditionele May Day liederen en sonnetten uit een verscheidenheid van bronnen, variërend van het middeleeuwse tijdperk tot de zeventiende eeuw. Zangtechnisch is het een beduidend lastig stuk dat echter onder de inspirerende leiding van maestro Ago Verdonschot eveneens volledig tot zijn recht kwam. Zeker niet onvermeld mag blijven de uitstekende begeleiding op de vleugel door Caecilia Boschman, tevens vaste repetitor van het koor, en Jeroen Liedorp. Gezien de vele lovende en enthousiaste reacties vanuit de talrijke toehoorders kunnen alle medewerkenden dan ook trots en met veel voldoening terugzien op een muzikaal zeer geslaagd concert.
Dick Visser
